Belyayev Halkası

Bu yazıyı yazarken çok heyecanlıyım çünkü googleda birgün biri Mitrofan Belyayev ismini ararsa, türkçe yayın olarak birtek beni bulacak :) Anlayacağınız görevim daha da önem kazanıyor…:)

Oysa Mitrofan Belyayev ismi Rus klasik müziği için okadar önemli ki…..

Müzik yayıncısı, ticaret adamı, hayırsever ve ‘Belyayev halkasının' kurucusu… 

Zengin bir odun tüccarı baba ile zengin toprak sahibi İsveçli bir annenin çocuğu olarak 1836 senesinde St.Petersburg’ta dünyaya gelir. Babasının yanında çalışmasının yanısıra kendisi için bir tutku olan müziğe çok emek harcar. Okulda keman, viyola ve piyano çalmayı öğrenir. Kilise müziği üzerine bir gruba katılır.  Beste yapma yeteneği pek yoktur ancak maddi, manevi sağladığı katkı ile Rus klasik müziğinde ismini anılır hale getirmiştir.

Müziğe zaman ayırmaya Aleksandr Glazunov ile tanışması sonucu karar verir. Karşına çıkan genç yeteneğin geleceği için çalışmalar yapar, Glazunov’u Avrupa turuna çıkartır, sadece onun eserlerini çalmaları için bir salon ve orkestra kiralar.  Zaman içerisinde bu orkestral çalışmalar ‘Rus Senfonik konserleri’ olarak şekillenmiş, sadece Glazunov’un değil birçok Rus bestecinin eserlerinin sergilendiği bir organizasyon halini almıştır.

Zaman içerisinde kendi müzik yayın evini kurmaya karar vererek, Rus bestelerini dünyaya en etkili şekilde yaymayı amaçlar. 1885 senesinde M. P. Belaieff ismi ile St. Petersburg ve Leipzig merkezli yayın evini kurar. Bugün Leipzing’in müzik yayın evlerinin merkezi haline gelmesinde bu kuruluşun etkisi olduğu söylenir…

Birçok genç yeteneğin başvurduğu Belyayev ilk başta hangi eserlerinin basılacağına kendi karar verirken, bir süre sonra Anatoly Lyadov, Rimski-Korsakov ve Aleksandr Glazunov’dan oluşan bir jüri kurar. İşte bu ekibe ‘Belyayev halkası’ ismi verilir.

Rimski-Korsakov, Glazunov, Lyadov

Yayın evi devrim zamanında St. Petersburg ofisini kapatır. 2.Dünya savaşına kadar Leipzig’te devam eder ve savaş sonrası Frankfurt’a taşınır. 1971 senesinde C. F. Peters gibi önemli bir kurum bu şirketi devralır !

1884 senesi itibari ile vermeye başlanan ‘Glinka ödülünün’ fikir babası da Belyayev’dir. Rimski-Korsakov, Çaykovski, Borodin gibi önemli isimlerin hak kazandığı bu ödül Rusya’da çok prestijli bir ödül haline gelmiştir.

Birde ünlü Cuma toplantıları vardır. Les Vendredis adı ile organize edilen bu toplantılara aklınıza gelecek tüm dönem bestecileri katılırmış. ‘Dörtlü yaylı çalgılar’ ile verilen müzik ziyafetleri bir süre sonra efsane haline gelir. Amatörlerin kendilerini gösterebildiği, müzik adamlarının fikirler ürettiği, yeni eserlerin sergilendiği samimi bir ortamda gerçekleşen Cuma toplantıları artık St. Petersburg’ta ki müzik çevrelerinin sosyal toplantıları olur.

1903 senesinde Belyayev’in ölümünün arkasından Cuma toplantılarına ithaf edilen 2 setten oluşan 16 parçalık bir çalışma yayınlanır. Cuma toplantılarında çalınan eserler arasından Liyadov ve Glazunov’un yardımları ile Rimski-Korsakov tarafından derlenen çalışma önemli bir klasik olarak kayıtlara geçer.

Birgün Belyayev ismini duyarsanız, unutmayın, kendisi Rus klasiklerinin en önemli destekçilerinden...illa müzik adamı olmak için beste yapacaksın koşulu yok J