Mevsimler (Çaykovski)

Hayatın hergünü ayrı bir duygu, ayrı bir tad, ayrı bir acı…İnsanın bir gününün, diğer bir günü ile aynı olması mümkün değil. Tıpkı mevsimlerin ve ayların güneşi, yağmuru, karı ile insanların psikolojilerini farklı yönde etkiledikleri gibi.

Çaykovski, her bir ayın ne kadar farklı ruhlarda olduklarını, değişik melodilere dökerek bize yansıtmıştır.

‘’Mevsimler’’ eserinin güzelliği de buradan gelir.

St. Petersburg’ta bulunan Nuvellist müzik dergisi, 1875 yılında Çaykovski'den her aya özel bir eser yazmasını ister. Çaykovski, bir anda bir eser betimlemesi çıkarmak yerine, 1875 Aralık ayından 1876 Kasım ayına kadar süren bir çalışmaya başlar. Her ayı, ayrı ayrı yaşayarak, doğanın değişimlerini ay ay melodilere döker. Toplam 12 parçadan oluşan bu dizi, sonraları ‘’Mevsimler’’ adıyla anılmaya başlanır.

Bu eser tek bir tema etrafından birleştirilmiş, yılın 12 ayına adanmış 12 piyano piyesinden oluşur. Adından da anlaşılacağı üzere eserde tabiatın kendisi anlatılır.

Pyotr Çaykovski’nin Mevsimleri çok popülerdir çünkü piyeslerin hepsi son derece kolay algılanabilinir. Müziğin anlaşılmasını kolaylaştırdığı ve dinleyecilerin hayal gücü için geniş yer bıraktığı için de dinleyecilerin sevgisini kazanır.

Tahmin edeceğiniz üzere, eseri Ocak ayı açar. Bu piyeste müzik huzur, rahatlık uyandıran bir hava yaratır. Sanki birisi sıcak bir örtüye sarılmış, şömine karşısında oturmakta, pencereden yavaş yavaş karı izlemektedir.

Bir sonraki piyesimiz şubat ayıdır. Piyesin ikinci adı Maslennitsa’dır. Maslennitsa, günümüzde de kutlanmakta olan, aslında pagan inanışları zamanından kalma bir kutlamadır. Bazı törenleri bugün bile yapılır. Maslennitsa günlerinin getirdiği mutluluk atmosferi hala hissedilebilir. Dolayısıyla, piyesten alınacak genel hava neşeli ve hayat doludur. Doğumgünüme yakışır şekilde :)

Mart piyesinde, besteci küçük bir kuşun ötüşünü canlandırmaya çalışır. Mutlulukla doğayı izlemeye dalmış bir insanın ruh hali ile bir müzikal bölüm ortaya çıkar.

Nisan piyesi, aynı zamanda Kardelen adını taşır. Müzik ışıklı, lirik duygularla doludur çünkü Çaykovski nisan piyesinde mutlu ve sabırsız bir heyecanın duyulduğu, kıştan sonra yeniden doğan güneşin hissedildiği baharın beklenmesini anlatır.

Sıra mayıs ayında..Burada hemen hemen hiç bir zaman karanlık olmayan beyaz geceler anlatılır.

Veee hepimizin beklediğine emin olduğum yaz mevsimi ve haziran ayı gelir. Tıpkı bugünlerde beklediğimiz gibi. Piyesin adı Barkarola’dır. Favori olan piyestir diyebiliriz. Piyes suyun gücünü, fırtınalı yanı ile değil, sakin, insanı huzura götüren ve düşüncelere sevkeden yönü ile anlatır. 

Çaykosvki sanki bizleri kıyıya inmeye, suya yakınlaşmaya çağırarak, kıyıdaki ağaçların dallarının ve yapraklarının sesini dinletir.

Temmuz ya da ‘Kasar’ ya da Pahar yani ekinci, Pyotr Çaykovski’nin Mevsimler adlı eserinin yedinci bölümdür. Piyesin müziği tarlada, doğada çalışan insan tiplemesini ve hayat sevgisini çok güzel anlatır.

Ağustos gelip çatar. Jatva, yani hasat, mahsulün toplanması.

Eylül..‘Av’ ayıdır. Ruslar için av sadece doğaya gidip, ateş etmek demek değildir, av bir bayramdır, hızdır, keskin nişancılıktır. Av boynuzlarından çıkan sesler ile törensel, mutlu, gürültülü bir ava çıkışı ardından da vahşi hayvanların takibinden bahsedilir.

Ekim ayının piyesi, Rusya doğasının sonbahar güzelliği ile etkilenen insan ruhunun haykırışıdır. Eser sakin, düşünceli bir şekilde icra edilir, sanki gizli bir şeylerden bahsedilir.

Kasım (troyka) piyesi, eserin sonbahar bölümünü tamamlar. Üç atın koşturduğu kızakların geniş Rus topraklarında gidişleri yani başarılı bir yolculuğun ve neşenin ruh hali anlatılır. Troyka özgürlüğün, iradenin, hareketin, mutluluk hayallerinin simgesidir. Buarada belirteyim, Troyka uzun mesafelerde kullanılmak üzere düşünülmüş eski bir Rus atlı arabasıdır.

Son bölümümüz Aralık…Besteci bu bölümün müzikal türü olarak valsi seçer. Bu piyeste bayram törenlerine has ruh hali hemen hissedilir. Vals müziği çok zariftir.

Çaykovski, her eserinde bizi büyülemeyi başarır. Ama ‘’Mevsimler’’ eseri, taşıdığı sade ve bilindik anlamları sayesinde, her bir insanın ruhuna çok daha kolay erişebilir.

1)ocak: au coin du feu (ocak başında)


2)şubat: carnival (karnaval)


3)mart: chant de l'alouette (tarlakuşunun şarkısı)


4)nisan: perce-niege (kardelen)


5)mayıs: les nuits de mai (mayıs geceleri)


6)haziran: barcarolle (barkarol)


7)temmuz: chant d'faucheur (ekinci)


8)ağustos: la moisson (hasat)


9)eylül: la chasse (av)


10)ekim: chant d'automne (sonbahar şarkısı)


11)kasım: troika (troyka)


12)aralık: noel