Müziğin temeli Piyano

Piyano tuşlu bir çalgıdır...

Güldüğünüzü görür gibiyim, gerçekten mi diye :) Peki hangimiz bu bilgiden daha fazlasını piyano hakkında biliyoruz? Belki aramızda piyano çalmış olanlar, çalışma prensibine az biraz hakim olabilir..

Bu nedenle, gelin bugün bukadar yaygın olan, nerdeyse heryerde karşımıza çıkan ve benimde en sevdiğim enstrüman olan piyanoyu tanıyalım... 

Size önceden de önerdiğim Rahmaninov'dan Paganini teması ile başlayalım piyano anlatımımıza..Önerip, önerip duruyorum biliyorum ama seviyorum ne yapayım :)

Piyano, telli çalgılar grubunun tokmaklı çalgılar kategorisinde bulunan tuşlu bir çalgıdır. Çekiçli mekanizma adı verilen tuşların bağlı olduğu tokmakların karşılarına denk gelen gergin tellere vurması ve bu ortalama 226 adet telin, titreşimle ses çıkarması mantığına dayalıdır. Bu mekanizma, dışarıdan bakıldığı zaman göremeyeceğiniz şekilde kapalı bir kutu içine yerleştirilmiştir. Bize sadece göze çok hoş gözüken toplam 88 adet olan beyaz ve siyah tuşlar sergilenir..Bu mekanizma nedeniyle telli ve tokmaklı çalgılar grubuna dahil edilmektedir.

Piyanonun tam adı ‘Piyanoforte’ dir.

Forte: kuvvetli

Piyano: zayıf anlamlarını taşır..

Piyanonun iki çeşidi bulunmaktadır. Kuyruklu piyano ve duvar (konsol) piyanosu..

Duvar Piyanosu

Kuyruklu Piyanosu

Nota yazılımı ise birçok enstrümandan farklıdır. İki partisyon alt alta yazılır.

Piyanonun atası ‘Klavsen’ adı verilen bir müzik aletidir. Klavsenden piyanoya geçilmesi 50 sene gibi bir süre almıştır ve piyanoyu ilk deneyen J. Sebastian Bach olmuştur. Ancak bestecilerin, bestelerini piyanoda yapması Beethoven sayesinde yayılmıştır.

Klavsen

Klavsen deyince şimdi nedir diye düşünüyorsanız, size Bach’ın bir eseriyle örneklendirebilirim. (Neden Rus bir besteciden örneklendirmediğimi düşünüyorsanız, Klavsen malum Rus klasik müzik tarihinden çok seneler önce kullanımdışı kalmıştır)

Piyano ile klavsenin aslında tek bir ortak noktaları vardır. Oda klavyeli birer çalgı olmalarıdır ! Mekanizma, ses rengi ve çalış tekniği olarak okadar farklılar ki....Örneğin, piyanoyu çalarken tuşlara basış gücünüz ses şiddetini etkileyebilir, yada sahip olduğu iki pedal sayesinde piyanoda sesleri uzatabilir yada yumuşatabilirsiniz. Buarada yeri gelmişken pedalların kullanımı ile ilgili Lavignac derki : ‘Pedal sanatı ayağın nasıl konulacağını değil, nasıl çekileceğini bilmektir!!!’

Peki piyanoyu diğer birçok enstrümandan ayıran nedir ? Piyano tek başına bir orkestradır ! Piyano aynı zamanda tek başına güçlü bir solodur ! Dahası piyano çok başarılı bir eşlikçidir ! Piyanoda hüzünlü, ağır ve uzun, ya da hızlı birçok melodi çalınabilir. Bir yandan akıcı bir şekilde bir notayı diğer notaya birleştirerek çalınırken, diğer yandan her nota ayrı ayrı duyulabilecek şekilde çalınabilir. Bu nedenle, piyano tek başına çalınabilen birkaç enstrümandan biridir..

Gelelim kısaca tarihine...1700’lü yıllarda İtalya’da Floransa’da Bartolommeo Cristofori tarafından yaratılır. Cristofori 1732 senesinde ölene kadar ise 20 piyano üretir. Ancak Cristofori’nin ürettiği piyano bizim bugün bildiğimiz piyanonun tabiki aynısı değildir. Yıllar içinde çok gelişir, birçok isim piyanonun çalışma prensibini geliştirmeye kafa yorar.

Zamanla piyano müziğe başlama enstrümanı halini alır, bestecilerin vazgeçilmezi olur...Piyano müziğin artık temelidir....