Liszt acaba Rus muydu?

Aslında 15 Ağustosu bekliyordum yazımı yayınlamak için. Seneyi devriyesinde bloguma geri dönüş yapayım istedim. Çok uzun bir zaman ara verdim, biliyorum. Nedenler, niçinler hep havada ama sonuçta Rus klasik müziğine olan sevgim baki merak etmeyin. Sadece başka girişimlerde bulundum o kadar.

Bu dönemde Liszt’e taktım inanır mısınız? Hani Macar ünlü piyanist, besteci. Nedenini sorarsanız……

Rus klasik müziğinin ilk gelişim yıllarına baktığınız zaman Glinka ile Liszt tanışıklığı karşınıza çıkar. Zamanın virtüöz piyanisti Liszt, tam Glinka’nın eseri Ruslan ve Ludmila’nın gösterimi döneminde St. Petersburg’a gelir. Bir konser verir. Konserinin sonunda da seyircilere çalması istenilen parçalar var ise, yazıp kendisine gönderebileceklerini söyler. Glinka reklamın iyisi kötüsü olmaz der ve hemen operasının iki önemli temasını yazarak Liszt’e gönderir. Tabii virtüöz inanılmaz bir yorumla temaları çalar. Bu durumda Glinka geri kalır mı? Akşam teşekkür amaçlı Liszt’in onuruna hemen bir parti düzenler. Parti o kadar Rus olmalıdır ki, Liszt şaşırmalıdır. Hazırlanan sürpriz Liszt’in salona girmesi ile hayranları tarafından havaya fırlatılıp, yakalanmasıdır. Liszt bu Rusya hatırasını kesin unutmamıştır.

Bu bir hikaye olduğu için dikkatimi çok çekmemişti. Sonuçta o dönemde önemli bestecilerin kimler olduğu ve birbirleri ile tanışmalarının garip olmadığı ortada. 

Ancak daha sonra Borodin ile tanışıklıkları dikkatimi çekti. 1877 senesinde Borodin’in Almanya ziyareti sırasında tanışan ikilinin arkadaşlıkları Borodin’e pek faydalı olur. Liszt’in desteği ile I.Senfonisini Almanya’da sergiler. Orta Asya Steplerinde eserinin hatta Liszt’e ithaf eder. Borodin ile Liszt’in en son görüşmeleri ise Liszt’in Weimar’daki evinde gerçekleşir.

Peki bilin bakalım, Liszt neden Weimar’dadır? Rus düşes Maria Pavlovna tarafından davet edilmiştir. Weimar Dük’ü ile evli olan Rus düşes o kadar Liszt hayranıdır ki, kendisine verdiği görev ile 1842-1861 yılları arasında Weimar’da Liszt’i misafir eder.

Alın size bir Rus – Liszt hikayesi daha: 1844 senesinde Kiev’de tanıştığı çarın yardımcısının karısı Prenses Carolyn Sayn-Wittgenstein ile birlikteliği başlar ve uzun seneler sürer.

Aşk hayatı, iş hayatı hep Ruslar ile çevrili olan Liszt’in son Rus bağlantısını da Sezar Küi’den anlatayım o zaman.

Liszt’in Rus bestecilere olan desteği açıktır. Gelip konserlerini dinlemeler, eserlerine beğeni ile destek vermeler hep Liszt hareketleri. İşte tüm bu nedenlerden dolayı Küi, Liszt’e karşı inanılmaz bir beğeni ve sempati besler. Liszt’in Rus müziğinin gelişimi için çok önemli olduğuna inanır. İşte Küi’nin, ‘Rusya’da müzik’ kitabını (1880) ve bir piyano süitini Liszt’e ithaf etmesi bu yüzdendir.

Tüm bu detayları yan yana koyduğunuz zaman, sizde bir an Liszt’in Rus olup, olmayacağını konusunu düşündünüz ama değil mi? Üstelik Liszt'in sağlam bir Alman okulu ve eğitimi savunucusu olduğu düşünüldüğünde, bu kadar iyi ilişkiler iyice dikkat çekiyor. Demek oluyor ki, Liszt Rus müziğinin geleceği başarı noktasını ve karakteristiği ta o zamandan keşfetmiş !